Stadyum yapı tasarımında lokasyon ve ulaşım ağlarına yakınlıkta önemli olan etkenlerden stadyum maç zamanları haricinde farklı etkinlikler içinde kullanılan alanlardır. Bu sebeplerden dolayı stadyum lokasyonunun hastane gibi yapılara yakın olması da oldukça önemlidir. Stadyum tasarımında dikkat edilmesi gerekli olan FIFA, UEFA’nın belirlediği bazı standartlar mevcuttur. Sporcu ve izleyici girişleri birbiriyle karışmaması gerekir. Bu kurallar izleyici giriş, çıkış, güvenlik gibi kararları etkiler kapasite bulunduğu kent ülke topografya ve işletme kararlarına göre değişiklik gösterebilir.
Stadyumların kapasitesi hesaplanırken konumu gereksinimlerinin haricinde gelecekteki kullanımları da dikkate alınarak yapılır. Merkezi olimpiyat stadyumlarının en az 50.000 hatta tercih olarak 60.000 izleyici kapasitesi olması turnuvalarda hizmet edecek diğer stadyumların ise 30-40.000 izleyici kapasitesine sahip olması gereken bir durumdur.
Stadyum Tasarımında Güneş ve Rüzgâr Hesaplaması
Stadyum tasarımında oyun alanının yönelimine güneş ve hakim rüzgâr yönelim ile alakalı olarak büyük özen gösterilmesi gerekir. Oyun alanın Kuzey, Güney yöneliminde olması ideal olarak kabul edilen bir durumdur. Bu yön hem sporcular hem de seyirciler hem de yayıncı kuruluşlar için oldukça önemlidir. Hakim rüzgâr yönü kesinlikle dikkate alınmalı ve olumsuzluklardan karşılanarak tasarım önlemleri bu şekilde alınmalıdır. Yayıncı kuruluşlar açısından güneşin parlamasını önlemek için de ana kamera konumlarını batı tribününde olmasını sağlamak gerekir. Stadyumun ve oyun alanının yönelimi Kuzey, Güney ekseninden sapması batı yönünde maksimum 15 dereceden fazla olmaması gerekir.
Stadyum Futbol Alanı
Stadyumlarda futbol oyun alanı 105 x 68 metre boyutlarında aynı standart büyüklüğe sahip olması gerekir. Her stadyumda oyun alanı ile seyircilerin oturma alanını arasında en az 6 metre fakat tercih olarak 8.5 metre her bir kale arkasında taç çizgisi boyunca en az 7,5 metre fakat tercihen 10 metre boşluk olması gerekir. Bu alan diğer hususların yanında yedek kulübeleri kamera kurumları, mikrofon, fotoğraflar ve reklam panoları için gerekli olan alanlardır. Bunun sonucunda minimum 123 x 80 metre ve tercihen 125 x 85 metrelik toplam alana ihtiyacı ortaya çıkar. Olimpiyatlarda bu ölçülere ilave olarak 8 şerit oyun alanının çevresine eklenmekte ve boyutları 120 x 160 metrelere varmış olduğu görülür.
Stadyumda Çatı Kaplaması
Stadyum yapımında çatı kaplaması önemli bir konfor standardıdır ve dolayısıyla stadyumlarda çatı strüktürü artık stadyumun en özel parçası haline gelmiş bulunuyor. Stadyumların simgesel özelliklerinin içeriğini pekiştirmiş olan en önemli mimarı elemanı çatıdır. Diğer yandan stadyum çatısı işlevsel olarak seyircileri yağmur, kar, güneş ve benzeri hava şartlarından korumalı ve tüm koltukların üzerine örtmesi gerekir Fakat tamamen kapalı çatılar ya da az açık bırakılan çatılar çoğu zaman oyun zeminindeki doğal çimin yetişmesinde hava dolaşımının ve güneş ışığı kazanımını engelledikleri için sorun teşkil eder. Dolayısıyla çatı yapısı tasarlanırken sağlıklı yükseklik, kaliteli bir çimin büyümesinin hesaba katılması gerekir Ayrıca çatı yapısının gölgeleme etkisi televizyon yayınında karışıklığa sebep olur. Çatı yapımında OSB levhalar yönlendirilmiş levha ve kullanılır.
Stadyum Yapımında Yeşil Mimarlık
Stadyum yapımında yeşil mimarlık terimi genel olarak çevreye karşı bilinçli devam edilebilir tasarımı inşaat prensiplerini ve tekniklerini tamamlamak için kullanılmıştır. Bu tanım stadyumlar söz konusu olunca Stadyum mimarisi inşaat öncesi ve sırasında stadyumun kullanım ömrü boyunca çevresellik bakımından kabul edilebilir tasarım seçenekleri ve çözümleri benimsenmesi anlamına gelir. FIFA bu bağlamda yeşil gol girişimini başlatmış ve modern stadyumlarda devam edilebilirlik için bir dizi kapsamlı hedefler belirlemiş bulunuyor.
Bu programın anahtar hedefleri arasında su tüketiminin azaltılması enerjinin daha verimli bir şekilde kullanılması iyi bir atık yönetimi ve stadyum inşası süresince malzemelerden nakliyesi ve stadyuma geliş gidişlerin karbon ayak izinin ağzı olması vardır. Devam edilebilirlik talimatlarına uygun olarak tasarlanmış ve inşa edilmiş binalar için sertifika veren pek çok yetkili organ bulunur. FIFA ve UEFA tüm yapılan modern stadyumlarda bu iki belgelendirme kuruluşunun bir tanesi tarafından belirlenmiş olan standartlara uymasına tavsiye etmiş bulunuyor.
Stadyum Yapımında Kullanılan Geri Dönüşebilir Malzeme
Stadyumlarda geri dönüştürülebilir malzeme kullanımı büyük öneme sahip bulunuyor. Çünkü yoğun bir kütle olması nedeniyle çok sayıda ve çeşitli malzeme kullanılmakta ve bu malzemelerin çevresel etkileri olumsuz sonuçlara yol açabiliyor.
Bu nedenle olabildiğince çok sayıda geri dönüştürebilir malzeme kullanılarak devam edilebilirliği sağlanması gerekir.
Kullanılan malzemelerin hammadde ve üretim testleri ile stadyum inşaat alanı arasındaki mesafenin olabildiğince az olması da oldukça dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
Böylelikle nakliye maliyetleri azaldığı gibi nakliye esnasında çevreye yayılan zehirli gaz oranı da en aza indirilecektir. Stadyumların yüksek yoğunlukta kullanacağı hizmet vermesi nedeniyle özellikle yeme içme faaliyetleri sonucu ortaya çıkan artık oranı oldukça fazladır.
Atık oranın azaltılabilmesi için içecek kutularının yeniden kullanımı toplanan atıkların cinsine göre ayrıştırılması ve dönüştürülmesi ambalajsız gıda ürün kullanımının sağlanması gerekir.
